گروه قرآن و معارف خبرگزاری شبستان: حضرت سکینه دختر امام حسین علیه السلام 56 سال پس از واقعه کربلا در شب پنجم ربیع الاول سال 117 هجری در مدینه وفات کرد. مادر ایشان حضرت رباب سلام الله علیهاست که با هم در واقعه کربلا حضور داشتند و همراه با اسرا به کوفه و شام رفتند.
در رابطه با موضوع تشییع بدن مطهر این بانوی بزرگوار مسایل و شبهاتی در تاریخ مطرح شده است که در همین رابطه گفتگویی داشته ایم با حجت الاسلام محمد هادی یوسفی غروی عضو کمیته مدارج عالی حوزوی و ازصاحب نظران تاریخ اسلام که در ادامه می خوانید.

آقای غروی مسئله نماز گزاردن بر بدن مسلمانانی که از دنیا می رفتند پس از رحلت پیامبر اعظم صل الله علیه وآله به چه شکلی بوده است؟
پس از هجرت نبی مکرم اسلام صل الله علیه وآله به مدینه ، اولین مسلمانانی که در مدینه فوت می کردند پیامبر صل الله علیه وآله بر بدن آنها نماز می خواندند که این موضوع هم تسلایی برای مردم بود و هم به مرور زمان تبدیل به منصب خاصی شد . یعنی همانطور که پس از رسول خدا صل الله علیه وآله، خلفا سایر مناصب پیامبر را در دست گرفتند و مدعی جانشینی پیامبر صلوات الله علیه در همه تصدی های حضرت شدند، خود را متصدی نمازگزاری بر جناره ها و بدن فوت شدگان نیز می دانستند.
لذا از همین جهت است که حضرت زهرا سلام الله علیها وصیت کردند شبانه دفن شوند برای این که حضرت امیر المومنین علیه السلام و همراهانشان نماز بخوانند و نوبت به نمازگزاری خلیفه بر بدن حضرت نرسد. چرا که خلیفه مدعی بود که من جانشین پیامبر صل الله علیه وآله هستم و همانطور که پیامبر بر جنازه ها نماز می خواندند من باید بر بدن حضرت زهرا سلام الله علیها نماز بخوانم و اگر تشییع پیکر مطهر حضرت روزانه انجام می شد ناگزیر این اتفاق می افتاد.

در رابطه با نماز بر بدن مطهر امام حسن مجتبی علیه السلام نیز همین اتفاق رخ داد؟
بله بر بدن امام حسن مجتبی علیه السلام نیز حاکم مدینه نماز خواند. هرچند در این که چه کسی در آن زمان حاکم مدینه بوده است اختلاف نظر وجود دارد . برخی مروان را حاکم مدینه دانسته اند و برخی نقل کرده اند که ولیدبن عتبه حاکم بوده اما به هر حال حاکم مدینه بر بدن مطهر نماز خواند و حتی امام حسین علیه السلام فرمود: اگر نماز خواندن حاکم بر اموات مسلمین، سنت نبود و او در اولویت قرار نداشت، من اجازه نمی دادم که تو بر بدن برادرم نماز بگزاری. 
  

شبهه مطرح شده در رابطه با تشییع و تدفین پیکر مطهر حضرت سکینه بنت الحسین علیه السلام به چه شکل است و چه اتفاقی در این مسئله رخ داده است؟
برای پیکر حضرت سکینه بنت الحسین علیه السلام نیز همین حادثه واقع شد یعنی حاکم مدینه دستور داده بود که تا من حاضر نشده ام کسی بر بدن مطهر نماز نخواند. بنابراین مراسم تشییع بدن مطهر حضرت سکینه سلام الله علیها با معطلی روبه رو شد و این معطلی قریب به بیش از 10 ساعت طول کشید. اما پس از این مدت شخص حاکم مدینه مایوس شد و پیام فرستاد که هر کس که میسر است نماز بخواند. و بر بدن مطهر نماز خوانده شد و سپس تشییع گردید.

آیا اینکار عمدا صورت گرفت؟ یعنی حاکم مدینه با قصد و هدف خاصی چنین کاری کرد؟
این که حاکم مدینه به عمد و از روی قصد مرتکب چنین عملی شده باشد را نمی توان به صراحت بیان کرد. ما نمی توانیم دلیلی اقامه کنیم که این کار از روی عمد و با هدف خاصی انجام شده است. اما به هر حال این موضوع واقع شده است.
 

 در تاریخ نقل است که در صبح روز رحلت این بانو محمد بن عبدالله (نفس زکیه) چهارصد دینار عطر و عود خرید و پیرامون تابوت حضرت در مجمره ها سوزانید. آیا این صحت دارد؟
بله چون خوف آن بود که بر اساس گرمای هوا و طول کشیدن مدت تشیع بدن مطهر دچار آسیب شود لذا برای خوشبو کردن محیط و بدن مطهر این عمل انجام شد که در واقع یک عمل تدافعی و اعتراضی بود .

و در نهایت چه کسی بر بدن مبارک نماز خواند؟
نقل قول های متفاوتی در این زمینه وجود دارد که حضرت سجاد علیه السلام و به قولی یحیی بن حسن علیه السلام و به قولی محمدبن عبدالله نفس زکیه بر آن حضرت نماز خواندند و آن حضرت را با احترام به خاک سپردند. اما من قول مرحوم مقرم را که کتاب ویژه ای در رابطه با حضرت سکینه سلام الله علیها نگاشته اند را بیشتر نزدیک به صحت می دانم.