صفحه اصلی | اخبار | سوالات متداول | ارتباط با ما

روایتگری؛ طرحی نو در عمق بخشی مفاهیم واقعه عاشورا

علی ملا کاظمی، دانشجوی دکترای قرآن و متون اسلامی دانشگاه معارف اسلامی قم و عضو هیئت علمی دانشگاه دولتی دامغان، در گفتگو با خبرنگار اعزامي پايگاه اطلاع رساني حج به کربلای معلی به تشریح برنامه روایتگری که در اماکن زیارتی شهر کربلا برگزار می شود، پرداخت و گفت: روايتگري، روشي نو در بيان مفاهيم ناب اهل بيت عليهم السلام با تأكيد ويژه بر عاشوراي حسيني و اتصال آن با عاشوراي خميني در راستاي آماده سازي جامعه براي درك جامعه مهدوي مي‌باشد.

این پژوهشگر درباره اینکه روایتگری خوب چه ویژگی دارد اظهار کرد: اعتقاد راويان اين عرصه بر آن است كه روايت گري خوب سه ويژگي مي خواهد؛ اول آن كه تأثيرگزار در بينش مخاطب باشد به اين معنا كه مؤثر در رفع و دفع باورهاي غلط و تثبيت باورهاي مثبت وي باشد. در مرتبه بعد تأثيرگزار در احساسات و عواطف وي باشد تا بتواند احساسات مثبت او را تحريك و تهييج كند به اين معنا كه محبت به خوب ها و خوبي ها را در وي پديد آورد و نيز مايه كنترل احساسات غلط  در وي بشود تا تنفر از بدها و بدي ها در دل و جان او رسوخ كند و در مرتبه پاياني يك روايتگري خوب بايد تأثيرگزار در منش و رفتار مخاطب باشد تا آن كه نتيجه عملي براي ترك كار ناپسند و انجام كارهاي پسنديده را براي وي به ارمغان آورد.

وی ادامه داد: روايتگري در معناي مورد نظر در اين نوشتار تفاوتهاي متعددي با سخنراني‌هاي معمول دارد و براي كساني كه در جلساتي از اين دست در عتبات مقدسه يا جاهاي ديگر حضور داشته‌اند بي‌نياز از توصيف است؛ چرا كه ايشان به علم حضوري اين تفاوت را دريافته‌اند اما براي آنان كه هنوز تفاوت اين نوع سخن گفتن براي ايشان با سخنراني‌هاي خطبا چندان واضح نشده است لازم است بيان شود.

دانشجوی دکترای قرآن و متون اسلامی دانشگاه معارف اسلامی قم درباره سير مطالعاتي این برنامه نیز گفت: اگر یک راوی بخواهد در مورد امام حسین(ع) و به طور كلي معصومين(ع) مطلبی بگوید یا بنویسد باید با دو بعد آن ذوات نوراني؛ یعنی بعد لاهوتی و بعد ناسوتی (يا همان افلاکی وخاکی) آشنا باشد. ما در اين بخش به معرفي سير مطالعاتي پيرامون حضرت سید الشهداء(ع) مي‌پردازيم در مورد بقيه حضرات معصومين(ع) هم به همين نحو با در نظر گرفتن تفاوت هاي گريز ناپذير مي‌توان سير مطالعاتي را پيشنهاد داد.

وی افزود: بر مبناي توضيحات فوق يك راوي ابتدا بايد هم پیرامون وقایع نهضت عاشورا از قبل از وقوع، تا خود حادثه و نيز وقایع بعد از آن خوب مطالعه و پژوهش كند و هم در ابعاد ملكوتي آن حضرت(ع) سیر مطالعاتی براي محقق كردن اين هدف اینگونه آغاز می‌شود که ابتدا باید ذهنیت راوی را از تصوراتی که در ذهن عامه مردم وجود دارد و بعضاً آمیخته با تحریفات است، پاک کرد.  در راستاي تحقق این هدف ابتدا لازم است راوي مطالعه خود را با يك كتاب تاريخي صرف اما قابل اطمينان كه در عين حال بسيار مفصل و خسته كننده نباشد آغاز كند. در منابع، كتابي كه اين ويژگي را داشته باشد نفس المهموم شيخ عباس قمي است. كتاب قصه كربلا نوشته استاد محقق حجت الاسلام نظري منفرد نیز منبع مناسبي به نظر مي‌رسد.

ملاکاظمی اظهار کرد: در ادامه، مطالعه کتاب دو جلدی زمینه های قیام امام حسین(ع) تأليف جمعي از نويسندگان كه به همت مركز تحقيقات اسلامي سپاه پاسداران به زيور طبع آراسته شده است و بعد از آن مجموعه شش جلدي با كاروان حسيني از مدينه تا مدينه كه باز از محصولات مركز نامبرده مي‌باشد با هدف فهم تحليلي نهضت امام حسين(ع) در دستور كار قرار خواهد گرفت.

وی مطالعه کتاب هایی که از حماسه عاشورا نگاه تحليلي را دنبال می کنند، ضروری دانست و عنوان کرد: آثاری همچون عبرتهای عاشورا اثر حجت الاسلام خاتمي كه در واقع شرح بيانات رهبر فرزانه انقلاب در موضوع عوام و خواص است، آذرخشی دیگر از آسمان کربلا مجموعه اي از سخنراني آيت الله مصباح يزدي آغاز شود، از جمله این موارد است و در ادامه روند مطالعاتي، مطالعه  پیرامون بعد دوم؛ یعنی بعد لاهوتی (افلاکی) با کتاب الخصائص الحسینیه آغاز می‌شود و در كل اين مسير همواره بايد راوي طي طريق را با استاد بنمايد. لازم ذکر است که در طول گذراندن این دوره های مطالعاتی ـ مباحثاتی، مطالعه کتاب هایی که در زمینه شناخت و معرفی اصحاب حضرت سیدالشهداء(ع) و نیز تحلیل و بررسی تاریخی جنگ در روز عاشورا می باشد ضروری است. در میان کتاب ها کتاب 2 مجلدی آینه داران آفتاب (محمدرضا سنگری) و یاران شیدای حسین بن علی(ع) (مرتضی آقا تهرانی) به راویان توصیه می شود.

این دانشجوی دکتری ادامه داد: پس از گذراندن اين مرحله راویانی که تاكنون با مجموعه همراه بوده‌اند و عملکرد قابل قبولی از خود برجا گذاشته‌اند، به اردوی زیارتی ـ آموزشی کربلا دعوت خواهند شد و با مکان های مختلف کشور عراق آشنا می‌شوند تا براي روايتگري از قبل آماده شده باشند. در اين اردو در كنار آشنايي با حرم هاي مطهر ائمه(ع) مدفون در عراق راوي با فنون روايتگري در عمل نيز آشنا خواهد شد و برای این کار از اساتید برجسته کشوری در زمینه روش های تبلیغ و فنون روایتگری استفاده می شود و علاقه مندان کارگاه های متعدد روایتگری را می گذرانند پس از آن از آن جايي كه براي يك تحليل صحيح لازم است راوي از تاریخ 200 ساله بعد از امام حسین(ع) اطلاعاتی اجمالی داشته باشند، مطالعه کتاب حیات فکری ـ سیاسی امامان شیعه تألیف حجت الاسلام رسول جعفریان یا کتاب نقش ائمه در احیای دین از علامه عسکری پيشنهاد مي‌شود.

ملاکاظمی برگزاری مرحله پاياني اردوي تكميلي را حائز اهمیت دانست و تصریح کرد: هدف پرکردن خلأهای اطلاعاتی که در سیر مطالعاتی وجود داشته است و راوی نیاز دارد در مورد آنها اطلاعاتی داشته باشند.

وی یکی از فواید و آثار این دوره های آموزشی پیرامون روایتگری کربلا را برگزیدن موضوعات پایان نامه و مقالات علمی از طرف دانشجویان عنوان کرد و گفت: برخی از دانشجویان در مسیر رشته ها تحصیلی خود موضوع امام حسین(ع) برای پژوهش های علمی برگزیده اند برای نمونه بنده در مقطع کارشناسی ارشد موضوع «گونه های نقد اخبار عاشورا» را موضوع پایان نامه قرار دادم و رساله دکتری ام نیز موضوع «آسیب شناسی اخبار و روایات عاشورا» است.

ملاکاظمی از برگزاری نشست های علمی با موضوع «الگوی مدیریتی امام حسین(ع)» توسط یکی از دانشجویان در مراکز حوزوی نیز خبر داد و اظهار کرد: این طرح با استقبال خوبی نیز روبرو شد.

یادآور می شود در این ایام علی ملاکاظمی به عنوان روایتگر برنامه های مختلفی را در کربلا در محل خیمه گاه، هتل های زائران ایران از جمله قبة آل یاسین(ع)، آل البیت(ع)، نجم کربلا و... و بعثه مقام معظم رهبری در کربلا برگزار کرده است.
 
4 شهریور 1391 2:27 بعدازظهر

ارسال نظر

» لطفا کوتاه و در مورد اين مطلب بنويسيد.